Hanuman de apenkrijger

Behalve met fijnzinnige en felgekleurde bloemen is India ook gevuld met dieren, dieren van vlees en bloed én in de vorm van beelden en reliëfs. Vele zijn heilig of semi-heilig vanwege hun rol in de oude Hindoe-verhalen. Na de sjokkende, afval etende 'moeder der schepselen', de koe, is de aap de opvallendste. Die ontleent zijn status aan apenkrijger Hanuman die een belangrijke rol speelt in het oudste aller verhalen. Toen de Ramayana ca. 1000 n.C voor het eerst werd opgeschreven, was het verhaal al duizenden jaren doorverteld. En in kunstige tempelreliëfs uitgebeeld.

Eerst het grote kader. In het Hindoeïsme geldt Brahma als de schepper-god en zijn Shiva en Vishnu respectievelijk de vernietiger en beschermer van de schepping. Niet zo verwonderlijk dat Vishnu voor velen de belangrijkste is, voor sommigen zelfs de enige oppergod. Naast dit illustere drietal zijn er zeer veel ander goden, waaronder als belangrijkste een tiental goddelijke incarnaties van Vishnu die alle - in hun tijd - de wereld moesten redden en waarvan de tiende, de ruiter op het witte paard, nog moet komen. De eersten waren dieren: de Vis, de Schildpad en het Varken. De laatsten waren mensen: Rama (de hoofdpersoon van de Ramayana), Krishna en Boeddha.

In de Ramayana wordt Sita, de vrouw van prins (later koning) Rama ontvoerd door de demon Ravana. Met hulp van Hanuman de apenkrijger slaagt Rama erin op Ravana te doden en Sita te bevrijden. Hanuman wordt de trouwste dienaar en beschermer van Rama en fungeert als wachter bij Hindoe-tempels. Zo leven er rond de vaak afgelegen tempels grote apenfamilies die zich daar vrij kunnen bewegen en dat ook doen (foto 1), staan er gebeeldhouwde apenwachters voor de ingang (foto 2) of zijn er apenwachters uitgehakt in de stenen boven de tempelpoort (foto 3).

Tags: