Buitenissig hanggroepje

Niet alleen in zachte winters blijven er nog lang bessen hangen, zoals bij de wilde Hulst en de aangeplante Cotoneasters. Overvloedig, rolrond en rood, zoals het bessen betaamt. Maar er hangen ook vreemde types rond, schaarser en afwijkend van vorm en kleur. Soms wild, vaak uit een kleurrijker buitenland gehaald. De Kardinaalsmuts is de wilde van dit buitenissige stel, al doet zijn naam anders vermoeden. Uit gelobde, zuurstokroze vruchtjes - al bijzonder genoeg - laat hij plotseling fel-oranje besjes tevoorschijn komen: een bes-in-een-bes, Hans Kazan zelve.
Zijn bontbladige Oosterse neef is een aangeplante tuinbewoner en ook de Callicarpa, de struik met die onwaarschijnlijk paarse besjes, komt uit Japan.

De Kardinaalsmuts (Euonymus europaeus) groeit op zandgronden in de duinen en in Oost-Nederland. Hij is hier de enige vertegenwoordiger van zijn familie, die ook de Qat (Catha edulis) omvat. Op de bladeren van de Kardinaalsmuts kun je echter beter niét kauwen: giftig, net als de rest van de struik. Vogels eten de oranje besjes uit de roze doosvruchtjes, graag zelfs, maar lozen de giftige zaden daarin. In het voorjaar worden veel van deze struiken kaalgevreten en ingesponnen door rupsen van de Stippelmot, waarna een tweede lichting bladeren verschijnt die in de herfst weer afvalt. Dan trekt hij met kardinaalsmuts-vormige vruchtjes aan glimmend groene takjes de winter in (foto 1).
Van de Japanse kardinaalsmuts (Euonymus fortunae) bestaan tientallen varianten: in lage hagen, losse pollen of hoog tegen muren. De bonte bladeren blijven in de winter zitten, waardoor de vruchtjes - als die er zijn - minder opvallen. Vrijwel rond en lichtroze, met van binnen weer die fel-oranje besjes (foto 2).
De Callicarpa of Schoonvrucht (Callicarpa japonica) valt, net als de kardinaalsmutsen, zelden op bloei te betrappen. Onopvallende bloemen. Maar later, als het blad gevallen is, staat hij plots te pronken met kenmerkend paarse besjes die in bolvromige trossen om zijn slanke takken lijken te zweven (foto 3).

Tags: