Apenpuzzel

Als de meeste bomen kaal zijn en in zichzelf gekeerd staan te overleven, trekken naaldbomen de aandacht. Ze zijn immers nog groen, altijd groen, een teken van hoop in het holst van de winter. Behalve de Lariks dan, die zijn naalden liet vallen. In december halen we Groene, Blauwe en Nordmannsparren in huis en hun familieleden die in de kou moeten blijven staan, hangen we vol met buitenlichtjes. Maar er is één naaldboom die daarbij - zelfs als hij nog klein is - wordt overgeslagen: de Slangenden. En dat is niet vanwege de slangvormige takken waaraan hij zijn Nederlandse naam dankt.
Het zijn de 'naalden' van de Slangenden die ervoor zorgen dat hij wordt overgeslagen en dat we er ook ook de rest van het jaar met een grote boog omheen lopen. Ze zijn breed en driehoekig, als haaientanden. En even scherp. De takken zijn er geheel mee bedekt en ook het grootste deel van de stam. Geen beest dat erin klimt, deze boom uit Zuid-Amerika die hier in de vorige eeuw als sierboom in zwang kwam. Want mooi om naar te kijken is-ie wel. De ontdekker noemde hem een 'Monkey Puzzle' en zo wordt hij in het engels nog genoemd.

Naaldbomen worden ook wel Coniferen genoemd -'kegeldragers' - wat ook hun wetenschappelijke naam is. Ook de Slangenden heeft dus kegels: mannelijke die het stuifmeel produceren en vrouwelijke met zaadcellen die na bestuiving tot eetbare zaden uitgroeien. De mannelijke kegels, die relatief klein en talrijk zijn (foto 2), groeien (meestal) aan andere bomen dan de vrouwelijke die tot de omvang van een kleine voetbal uitgroeien (foto 3).
De Slangenden, Araucaria araucana, komt uit de centrale delen van Chili en Argentinië, het gebied vande Arauco-Indianen. Hij kan daar 50 meter hoog en 1000 jaar oud worden, maar wordt nu bedreigd door illegale houtkap. Op hogere leeftijd verliezen ze hun lagere takken en ontstaat een typische parasolvorm.

De Slangendennen in Nederland zijn jong en hebben doorgaans nog takken en naalden tot aan grond: echte apenpuzzels!